Bu makale genel bilgiler içerir ve doktorunuzla yapacağınız bu konuyla ilgili bir görüşmenin yerini almak üzere hazırlanmamıştır. Yaşam biçiminizle ilgili herhangi bir değişiklik yapmadan önce doktorunuzla görüşün.

Mastektomi sonrası yaşam

Kanserle yaşarken vücudunuz pek çok farklı şekilde değişebilir.¹ Meme kanseri ile yaşıyorsanız veya bu tür bir risk altındaysanız, karşılaşabileceğiniz en önemli değişikliklerden biri, memelerinizden birini veya her ikisini almak için yapılan bir ameliyat olan mastektomidir.²

Tüm kadınlar memeleri konusunda aynı şekilde hissetmezler. Belki de memeler kadın kimliğinizde önemli bir rol oynamaz. Öte yandan, memelerinizin olması kadın kimliğinizin önemli bir parçası olabilir. Eğer bir anneyseniz, çocuğunuzla bağ kurduğunuz ilk yollardan biri emzirme olabilir.³ Durum ne olursa olsun, mastektomi yaptırmak vücudunuz hakkındaki hislerinizi değiştirebilir ve kendi vücudunuzla nasıl rahat edeceğinizi tekrar öğrenmeniz gerekebilir.¹

Değişimi kabullenmek

Evre II meme kanseri bir müzisyen ve DJ olan bir hasta ameliyat sonrasında hissettiklerini şöyle paylaşıyor: “Memelerimi kaybetmek benim için dönüşümünün sadece bir parçasıydı.”³

“Genç bir kadının ‘memesiz de bedenimi seviyorum’ dediğini duymak oldukça garip gelebilir; ama öyle. Gerçekten seviyorum.”³

“Genç bir kadın olduğunuzda ve memeleriniz alındığında, gereksiz insanlar, gereksiz stres, gereksiz faturalar gibi diğer şeyleri de hayatınızdan çıkarmayı öğrenirsiniz. Her zaman meşgul olduğum ve çok az uyuduğum için kendimle gurur duyardım. Kesinlikle bir işkoliktim. Hayatın bundan ibaret olduğunu düşünürdüm. Şimdi, kendime ait alanın, aldığım her nefesin, dinlenmenin ve yeniden enerjiyle dolma ihtiyacımın hepsinin farkındayım. Bunca şey yaşadıktan sonra vücuduma karşı duyduğum sevgi, en fazla farkında olduğum duygu. Vücudumu daha önce hiç sevmezdim. Genç bir kadının ‘memesiz de bedenimi seviyorum’ dediğini duymak oldukça garip bir gelebilir; ama öyle. Gerçekten seviyorum.”³

Sağlıklı bir vücut görüntüsüne sahip olmak ve vücutlarına özenle davranmak, çoğu kadının hayatları boyunca kansere sahip olsun ya da olmasın uğraştığı bir şeydir. Yukarıda duygularını paylaşan hasta, meme kanseri tanısıyla birlikte bir uyanış yaşamış. Hayatın ne kadar değerli olduğunu ve hiçbir şeyin garantisi olmadığını fark etmiş. Bu süreçte, kendini ve vücudunu tanı konmadan önce olduğundan daha fazla sevmeyi öğrenmiş.³

Rekonstrüktif cerrahiyi seçmek

Mastektomiden sonra kadınlara sunulan başka bir seçenek de, tekrar meme yapılmasını sağlayan bir operasyon olan rekonstrüktif cerrahidir. Meme kanseri tanısı alan bazı kadınlar çeşitli nedenlerle bu ameliyatı yaptırmayı tercih edebilir.²

Bir başka hasta şöyle anlatıyor: “Annemi meme kanseri nedeniyle kaybetmiştim ve bu duygularla mücadele ediyordum. Meme kanseri tanısı konduktan sonra annem radikal mastektomi geçirmişti (operasyonla memeleri tamamen çıkarılmıştı). Birkaç yıl sonra, annem yumurtalık kanserinden hayatını kaybetti. Bu nedenle yumurtalık ve meme kanseri riskini artıran bir gen değişikliği (BRCA1 geni) için test yaptırmam önerildi. Bu testin sonucu pozitif gelince, önlem olarak rahmimin ve her iki mememin de tamamen alınması gündeme geldi.”³

Bir sörfçü ve fotoğrafçı olan bu hasta, mastektomiden sonra sörf yapabilmek istiyormuş. Ama sörf kıyafetini giyerken bakan veya soru soran insanlarla uğraşma fikrinden hiç hoşlanmamış. Rekonstrüktif cerrahinin sevdiği şeyi yapmaya devam etmesine ve sağlıklı bir vücut görüntüsüne sahip olmasına yardımcı olacağını anlamış. Ayrıca ameliyatın kızının da konuyla başa çıkması konusunda yardımcı olabileceğini düşünmüş. “Annem hasta olduğunda, rekonstrüksiyon seçeneği yoktu.” diyor. “Tüm hayatım boyunca o korkunç ize bakarak büyüdüm. Korkutucuydu. Kızımın bunu yaşamasını istemedim.’’³

Ama, rekonstrüktif cerrahi uygulanması kararı aslında onun için hiç de kolay olmamış. “Başımdan geçen en zor şey buydu” diyor. Ameliyat zor. Ağrı tasavvur ettiğimin ötesindeydi. Ameliyat sonrasında, doğru seçimi yaptığımdan emin değildim.”³

“Annem ve benim, ameliyatı sonrası eksikliği sürekli fark ettiğimizi hatırlıyorum. Ama şimdi kızımla ben aynı şeyi yaşamıyoruz.”³

Bu hasta kararının doğru olduğunu kızı sayesinde anlamış: “Ameliyattan sonra, bu genişleticileri taktılar”, diye anlatıyor. “Bunları yavaşça şişirdiler ve bunu yaptıklarında Nami bana doğru koştu, kollarıma atladı ve bana sokuldu. ‘Tabii ki! Ben bunu neden düşünmedim?’ diye düşünmüştüm. Bunlarla en güçlü ilişkiye sahip olan kişi kızım. ‘Annem ve benim, ameliyat sonrası eksikliği sürekli fark ettiğimizi hatırlıyorum. Ama şimdi kızımla ben aynı şeyi yaşamıyoruz.”³

Kişisel bir seçim

Rekonstrüktif cerrahiyi yaptırıp yaptırmamaya karar vermek son derece kişisel bir seçimdir. Aynı hasta: “Birçok kadın rekonstrüksiyon yaptırmamayı tercih ediyor ve bence bu da harika,” diyor. “Ben kızım ve kendim için bunu seçtim ve bunu yaptığım için mutluyum. Ama herkesin kendi kararını vermesi gerekir.”³

Yukarıda söz ettiğimiz iki hasta, memelerini aldırdıktan sonra vücutlarını sevmeyi öğrendiler; ancak bunun için çok farklı yollardan geçtiler. Önemli olan, sizin için doğru yolu seçerek vücudunuz hakkında iyi hissetmeye çalışmanızdır.³

Referanslar:

1. Cancer Research UK. Life after breast cancer surgery. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/breast-cancer/living-with/life-after-surgery.  Erişim tarihi: 17.06.2021.
2. Cancer.Net. Doctor-Approved Patient Information from ASCO®. Breast Cancer: Types of Treatment. https://www.cancer.net/cancer-types/breast-cancer/types-treatment. Erişim tarihi: 17.06.2021.
3. This is Living with Cancer. Life after mastectomy. https://www.byyourside.co.uk/content/life-after-mastectomy. Erişim tarihi: 17.06.2021.

PP-ONC-TUR-0542 (Mart 2022)